Vasfi Mahir Kocatürk, 1907’de Gümüşhane’de dünyaya geldi. Babası, Gümüşhane’nin yerlilerinden Arif Efendi idi. Memur olan babasını I. Dünya Savaşı sırasında kaybetti. Çocukluğu Gümüşhane’de geçti, ailecek İstanbul’a göç ettikleri için ilköğrenimini İstanbul Koca Mustafa Paşa Numune Mektebi’nde bitirdi. 1921 senesinde Darüşşafaka’ya girdi ve lise öğrenimini bu okulda bitirdi. Mülkiye’de yüksek öğrenimi gördü ve 1930 senesinde mezun olarak öğretmenliğe başladı.
Vasfi Mahir Kocatürk, Ankara, Edirne, Kastamonu, Malatya ve Eskişehir Liselerinde edebiyat öğretmenliği, Malatya ve Eskişehir Lisesi’nde okul müdürlüğü yaptı. 1944’te İstanbul’a yerleşti. Haydarpaşa Lisesi’nde öğretmenlik, Darüşşafaka’da okul müdürlüğü yaptı. 1948’de Milli Eğitim Bakanlığı’nda müfettiş oldu, ertesi sene İzmir’e tayin edildi.
1950 senesinde Gümüşhane milletvekili seçilen Vasfi Mahir Kocatürk, 1954’te seçimi kaybedince siyaseti bıraktı, Gazi Eğitim Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptı. Ölümüne yakında zamanda Türk edebiyat tarihi alanında çalışmalara yoğunlaştı.
Edebiyat yaşamı, 1926 senesinden bu yana dergilerde yayımlanan şiirleriyle başladı. 1928 senesinde Yedi Meşaleciler’e katıldı ve bazı şiirleri Yedi Meşale adlı ortak kitapta yayımlandı. Daha sonraki şiirleri, Tunç Sesleri (1935), Geçmiş Geceler (1936), Bizim Türküler (1937) ve Ergenekon (1941) adlı şiir kitaplarında yayımlandı. Son şiirlerini ve bütün kitaplarından seçtiği bazı şiirleri Hayat Şarkıları (1965) adlı kitapta topladı.
Şairin, 1915-1930 senelerı içindeki şiirlerinde daha çok vatanseverlik ve kahramanlık duygularını işlediği görülür. Şiirlerinde işlediği ikinci konu kırsal kesim insanının günlük yaşamda karşı karşıya geldiğı meselelerdir. Şiirlerini genelde hece ölçüsü ile yazmıştır.
Kocatürk şiir kitaplarının bunun yanında liseler için edebiyat ders kitapları, dünya edebiyatını tanıtıcı kitaplar, çocuk yayınları ile bazı tercüme eserler yayınladı. Öğretmenlik mesleğini konu edinen Öğretmenin Ruhu, padişahların hayatlarını, kahramanlıklarını anlatan Osmanlı Padişahları adlı kitapları; deneme yazıları, hikâyeleri, makaleleri, mevcuttur. Son senelerını tamamen edebiyat tarihi bölgesindeki çalışmalara ayırmış ve tüm Türk Edebiyatı ürünlerini topluca ele alan Türk Edebiyat Tarihi adlı dev bir eser yaratmaya girişmiştir. Eser, edebiyat tarihini biyografi değil, edebi eser ve tahlile ayrılmış bir tür olarak değerlendirir.
Vasfi Mahir Kocatürk’ün son senelerında üzerinde çalıştığı, tamamlayamadan öldüğü Türk Edebiyat Tarihi adlı kitabı 1964 senesinde oğlu aracılığıyla yayımlandı. Bu kitabın Dr. Utkan Kocatürk aracılığıyla genişletişmiş şekli 1970 senesinde Büyük Türk Edebiyatı Tarihi adıyla yayımlandı. 904 sayfalık eserin alt başlığı Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatı’nın Tarihi, Tahlili ve Tenkidi idi. Bu dev kitap, Orta Asya Türk Edebiyatı’ndan günümüze kadar edebiyatımızın topluca ele alındığı bir eserdir.
Vasfi Mahir Kocatürk Eserleri
Şiir Kitapları
1935 Tunç Sesleri
1936 Geçmiş Geceler
1937 Bizim Türküler
1941 Ergenekon
1965 Hayat Şarkıları
Manzum Oyunları
1933 On Inkılap
1933 Yaman
1965 Sanatkar
Araştırma-İncelemeleri
1933 En Güzel Türk Manileri
1934 Lafonten Hikayaleri
1934 Fransız Edebiyatı
1934-1939 Şâheserler Antolojisi
1936 Yeni Türk Edebiyatı
1947 Divan Şiiri Antolojisi
1949 Osmanlı Padişahları
1952 Metinlerle Türk Edebiyatı I, II, III
1955 Türk Edebiyatı Şâheserleri
1955 Tekke Şiiri Antolojisi
1955 Metinlerle Edebiyat
1955 Namık Kemal
1958 Şiir Defteri
1958 Hikaye Defteri
1958 Namık Kemal’in Şiirleri
1959 Ziya Paşa’nın Şiirleri
1963 Saz Şiiri Antolojisi
1963 Türk Nesri Antolojisi
1963 Meşhur Beyitler
1964 Türk Edebiyat Tarihi
1967 Türk Edebiyatı Antolojisi
Vasfi Mahir Kocatürk Çevirileri
1934 La Fontaine’den Hikayeler
1948 Şarkılar Kitabı (Heinrich Heine)
1957 Elem Çiçekleri (Baudelaire)
