Şevket Süreyya Aydemir Kimdir? Biyografi Sayfası

Osmanlı İmparatorluğu çöküp Edirne işgal edilince, Turan’a koştu, öğretmenlik yaptı, gönüllü birlikler kurup savaşlara katıldı. Bütün bu savaşlar ve ihtilaller içinde kültür yetersizliğini kavradı. Moskova’ya giderek, Moskova Üniversitesinde İktisadi ve Sosyal Bilimler Okulu’na gitti. 1923 senesinde Türkiye’ye döndü. Türkiye’ye dönünce önce Ankara’da ekonomi öğretmenliği yaptı, TKP idârecileri içinde yer aldı. Komünist fikir ve görüşleri yaymaya çalışan Aydınlık dergisinde yazılar yazdı. 1925 senesinde dergi kapatılınca, dergide yayına giren yazıları sebebiyle tutuklandı. Siyasal faaliyetlerinden dolayı Ankara İstiklal Mahkemesi’nce 10 yıl hapse mahkum edildi ve 1925’de 18 ay hapis yattıktan sonra aftan yararlandı. 1927 senesinde tekrar tutuklanarak yargılandı fakat berat etti. Bundan sonra komünizm çizgisinden ayrılıp bir nevî milliyetçi komünizm anlayışını savunmaya başladıysa da Türkiye için geçerli düşüncenin Kemalizm olduğu görüşüne döndü. Sonra da 1928 senesinde devlet sektöründe yüksek görevler aldı. Eğitimci ve iktisatçı olarak devlet hizmetinde görev aldı; Yüksek ve Teknik Öğretim Umum Müdür Muavini Ankara Belediyesi İktisat müdürlüğü, Ankara Ticaret Lisesi müdürlüğü, İktisat vekaleti Sanayi Tetkik Heyeti reisliği, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunduktan sonra 1951 senesinde emekliye ayrıldı ve kendini tamamen eser yazmaya verdi. Atatürk’ün takdirlerini kazandı, kendisini devrime adadı.

1932 senesinde Atatürk’ün isteği üzerine Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile birlikte Kadro Dergisi’ni çıkarttı. İktisadi devletçiliği savunan toplumcu Kadro dergisinin yazı kurulunda bulunan Şevket Süreyya, bu süredeki siyasal ve ekonomik görüşlerini İnkılap ve Kadro adlı kitabında kelimelerine ekledi. 1924 yayına giren Lenin ve Leninizm, 1930 yayına giren Cihan İktisadiyatında Türkiye, kendi hayat öyküsünü de 1959’da paylaşımı yaptığı Suyu Arayan Adam adlı kitabın da anlattı.

Bu tarihten sonra yoğun bir yazı dönemine girdi. Toprak Uyanırsa adlı romanında bir Anadolu köyünün bir aydının öncülüğüyle kalkınması hikaye ediliyordu. Tek Adam Mustafa Kemal, İkinci Adam, İsmet İnönü’nün hayat hikayesi Menderes’in dramı (1969), Makedonya’dan, Orta Asya ya Enver Paşa adlı biyografi eserleri, kahramanlarının ayrıntılı hayat hikayeleriyle birlikte Birinci Meşrutiyetten günümüze kadar Türk toplumunun geçirdiği değişmeleri ve yaşanan hadiseleri dile getirir.

Şevket Süreyya, çağdaş Türkiye Cumhuriyetinin en büyük yazarlarından biridir tek adam, ikinci adam ve Enver Paşa kitaplarında Osmanlı imparatorluğunun son dönemini ve yeni kurulan Türkiye cumhuriyetinin ilk senelerını ve 1960’lı senelera kadar varan Türkiyeyi dönemin önderleriyle çok iyi incelemiştir.

Çeşitli zamanlarda farklı ideolojileri savunan Aydemir, ülkesinin kurtuluşu ve ilerlemesi gibi temel bir hedefe sahipti. Gençliğinde Turancı; 1920-1927 senelerı içinde Türkiye Komünist Partisi yöneticisi; 1927 sonrasında Kemalist rejimin savunucusu ve kuramcısı olarak çalıştı.

Batum’da bir öğretmen arkadaşının kız kardeşi ile evlendi ve bu evliliği ömrünün sonuna kadar sürdürdü.

Şevket Süreyya, 25 Nisan 1976 tarihinde Ankara’da öldü.

Şevket Süreyya Aydemir Eserleri – Kitapları