Edmond Halley Kimdir? Biyografi Sayfası

27.10.2021
423
Edmond Halley Kimdir? Biyografi Sayfası

Edmond Halley Kimdir? Biyografi, bölümünde Edmond Halley Kimdir? Biyografi sayfası ile karşınızdayız. Edmond Halley Kimdir? Biyografi detayları ile daha da iyi tanıyalım.

Edmond Halley Kimdir? Biyografi – Kaç Yaşında – Memleketi Neresi

Edmond Halley Kimdir

Edmond Halley, 8 kasım 1656 senesinde Londra’da dünyaya geldi. Babası, zengin bir sabun yapımcısı idi. Çocukken matematik ile çok alakalıydi. İlk olarak St Paul’s School’da okudu.

1673’ten bu yana Oxford’daki The Queen’s College’a sürdü. Bu sıralarda 17 yaşındaydı. Daha öğrenci iken güneş sistemi ve güneş lekeleri ile alakalı makaleler yayımladı.

1675 senesinde Kraliyet astronomu Flamsteed’in yanında çalışmaya başladı ve hem Oxford hem de Greenwich’deki gözlemlerde ona yardımcı oldu. Merkür’ün tutulmasını gözlemledi.

1676 senesinde, bitirme sınavlarına girmeden Oxford Üniversitesi’ni bıraktı. Güney yarıküre yıldızlarını incelemek amacı ile güney Atlas Okyanusu adalarından St. Helena’ya gitti. Kasım 1678’de İngiltere’ye geri döndü. Ertesi yıl, 341 güney yıldızının ayrıntı kısmını içeren Catalogus Stellarum Australium adlı eseri yayımladı. Yıldız haritasına yaptığı bu katkılar onunTycho Brahe ile karşı karşıya geldirılacak kadar ünlenmesine yol açtı. Oxford’dan diplomasını aldı ve Kraliyet Cemiyeti kullanıcı hesabıne (Fellow of the Royal Society) seçildi.

1686’da seyahatinin ikinci bölümünü yayımladı. Bu bölümde Alize Rüzgârları ve muson yağmurlarını konu alan bir makale ve harita yer alıyordu. Burada Güneş ısısının Dünya atmosferinin hareketlerindeki tesirini gösterdi. Aynı zamanda barometrik basınç ile deniz düzeysinden yükseklik içinde bir ilişki olduğunu da gösterdi. Haritaları, yeni gelişmekte olan, bilgiyi görselleştirme tekniklerine önemli katkı sağladı.

1682’de Mary Tooke ile evlendi ve Islington’a yerleşti. Zamanının büyük kısmını ay gözlemleri ile geçirmesine rağmen yer çekimi ile de ilgilendi. Kepler’in gezegensel hareket yasaları’nın ispatlanması kafasını kurcalayan bir problem idi. Ağustos 1684’te Cambridge Üniversitesi’nde Isaac Newton ile bunu tartışmak üzere buluştu. Newton, problemi çözmüş, ama çözümü yayımlamamıştı. Halley onu yayımlamaya ikna etti.

1687’de Newton, ”Philosophiae Naturalis Principia Mathematica” adlı eserini yazdı ve Halley’in parası ile yayımladı. Yaptığı bir çok katkının yanında Newton’u Principiayı yazmaya ikna etmesi ve masraflarını ödeyerek yayımlanmasını sağlaması, bir çokları aracılığıyla bilime yaptığı en büyük katkı sayılmaktadır.

1693’te nüfus kayıtlarının düzenliliğiyle tanınan Alman-Polonya kenti Breslau’nun (Wroclaw) ölüm yaşı kayıtlarını analiz ettiği bir makale yayımladı. Bu makale, İngiliz hükümetine hayat sigortası fiyat aralıklarını alıcının yaşına bağlı olarak ayarlama imkânı verdi. Halley’nin çalışmaları aktüeryanın gelişimine büyük katkıda bulundu. John Graunt’ın daha ilkel çalışmalarından sonra gelen Breslau hayat tablosu, demografi tarihinde önemli bir olay olarak değerlendirilmektedir.

1690’da uzun süre su altında kalabilen ve sualtı incelemeleri için penceresi bulunan bir araç olan dalma çanının planlarını bitirdi. Halley’in dalma çanında hava, yüzeyden gönderilen ağırlık bağlanmış varillerle sağlanıyordu.

1698’de Dünya manyetizmasını kapsamlı olarak incelemek amacı ile HMS Paramore adlı geminin komutasına getirildi. Bu görevi, Atlas Okyanusu’nda iki sene süren ve 52° kuzey ilâ 52° güney enlemlerine uzanan bir yolculukla bitirdi. Sonuçlar Pusula Sapmasının Genel Haritası (General Chart of the Variation of the Compass) (1701) adlı kitapta yayımlandı. Bu, türünün ilk haritası ve isogonlar (halley çizgileri) içeren ilk haritaydı.

1703 Kasım’ın da, Oxford Üniversitesi’nde geometri profesörlüğüne getirildi ve 1710’da fahrî hukuk doktoru ünvanı aldı. 1705’te tarihsel astronomi metotlarıne dayanarak 1406, 1531 ve 1607’de görülen kuyruklu yıldızların farklı değil, tek bir kuyruklu yıldız olduğunu ve bu senedızın 1758’de geri döneceğini öne sürdüği Synopsis Astronomia Cometicae’yi yayımladı. Kuyruklu yıldız hesaplanan tarihte geri döndüğünde Halley Kuyruklu Yıldızı olarak anılmaya başlandı.

1716’da Halley, Venüs’ün Güneş’in önünden geçiş zamanının hassas bir biçimde ölçülerek Dünya ile Güneş içindeki mesafesin hesaplanmasını önerdi. 1718’de kendi astrometrik hesaplarını eski

Yunanlılarınki ile karşı karşıya geldirarak “sabit” yıldızların hareket ettiklerini keşfetti. 1720’de John Flamsteed’in varisi olarak ölümüne kadar sürdüreceği Kraliyet Astronomu görevine getirildi.

Edmond Halley, 14 Ocak 1742 tarihinde Greenwich’te öldü.

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.