Adnan Cemgil, 1909 senesinde İstanbul’da dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü’nden mezun olan Adnan Cemgil, yurt dışına gidip, Paris ve Moskova’da Fransızca ve Rusça öğrendi. 1938 senesinde Türkiye’ye dönen Adnan Cemgil, Ankara’ya yerleşerek öğretmenlik ve çeviriler yapmaya başladı; Diderot’dan, Emile Zola’ya varan geniş bir yelpazede bir çok çeviri yaptı.
Varlıklı bir aileden gelmesine karşın; sosyalist düşünceyi benimseyen yazar, 1950 senesinde “Türk Barışseverler Derneği” kurucusu olarak Kore’ye asker gönderilmesini protesto eden bildiri dağıttığı için tutuklandı. Cemgil’e karşı siyasi iktidarın baskıları, eşine yönelik bir şekle bürünerek; Nazife Cemgil, Ankara’dan Yozgat’a sürgün edildi. Adnan Cemgil’in de birkaç yıl Yozgat’ta kalmasının sonrasında Nazife Hanımın istifasıyla İstanbul’a döndüler. Bu zamanda Adnan Cemgil, Emekli Sandığı Reklam Bölümü’nde çalışarak, takma adla şiir ve yazılar yazdı, İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda figüranlık, ve tanıdıklarının su dağıtan kamyonunda evlere su taşıyıp sakalık yaptı. Kısa ömürlü olan bir bakkal dükkanı açtı.
1961 senesinde eşiyle birlikte “Evren Yayınevi”`ni kurup, ansiklopedi çıkardı. 27 Mayıs Darbesi’nin sonrasında Türkiye İşçi Partisi’ne girdi, sendikal çalışmalar yaptı. Seçimler sırasında 1965 senesinde Bursa’da Komünizmle Mücadele Derneği’nin yönlendirdiği bir grubun saldırısına uğradı. 31 Mayıs 1971 tarihinde oğlu Sinan Cemgil’i kaybeden yazar; çevirilerini sürdürdü, Cumhuriyet gazetesi ve Yeni Ortam’da yazılar yazdı.
Romain Roland, Diderot, Emile Zola,Vincente Blasco Ibanez, Balzac, Tagore, Roger Martin, Pirandello, Sillanpaa, Amado, Gramsci’den gibi bir çok önemli yazarın eserini Türkçeye kazandırdı.
Adnan Cemgil, 21 Kasım 2001 tarihinde İstanbul’da vefat etti.
